“Σήμερα σκέφτηκα να γράψω ένα άρθρο, που λίγο Ιατρικά και λίγο απλοποιημένα επιδιώκει να σας δώσει μερικές πληροφορίες για αυτήν την «σπουδαία» λέξη της καθημερινότητας μας.
Το στρες….
Να σας πω λίγα “πράγματα” για το πώς δρα και επηρεάζει την υγεία μας συνολικά και για το πως σχετίζεται με τους χρόνιους πόνους που μας ταλαιπωρούν.»
Τι είναι το στρες;
Το στρες, από την Ιατρική πλευρά του όρου, είναι η οποιαδήποτε αντίδραση και προσπάθεια προσαρμογής του σώματος μας σε οποιαδήποτε αλλαγή στο περιβάλλον μας.
Με άλλα λόγια, σε οποιαδήποτε μεταβολή, αναμενόμενη ή μη, το σώμα μας θα «απαντήσει» με κάποια φυσική, νοητική ή και συναισθηματική αντίδραση. Το σύνολο των αντιδράσεων αυτών ονομάζεται ιατρικά «στρες». Άρα το στρες είναι ένα φυσιολογικό και αναπόσπαστο «κομμάτι» και εργαλείο στη ζωής μας και φυσικά σχετίζεται με την επιβίωση μας, διότι μας διασφαλίζει την προσαρμογή στο περιβάλλον μας, την αντίληψη και κυρίως την αντιμετώπιση οποιουδήποτε κινδύνου μέσα σε αυτό.
Και τότε γιατί έχουμε συνδυάσει το στρες με τόσα «δεινά» στην ζωή μας;
Θα προσπαθήσω να σας δώσω ένα ερέθισμα, για να μην εκμαιεύσω την απάντηση, μέσα από ένα γεγονός γνωστό στους βιολόγους!
Έχετε σκεφτεί ποτέ σας αν οι ζέβρες, τα συμπαθή αυτά τετράποδα, που ζουν καθημερινά με την αγωνία να γίνουν «δείπνο» σε κάποιο μεγαλύτερο ζώο, αναπτύσσουν έλκη στο στομάχι τους; (και αναφέρω τα έλκη διότι όλοι έχουμε ακούσει ότι σχετίζονται συχνά με το …. Στρες)…… Άραγε ποιος νομίζετε ότι βιώνει πιο έντονο στρες καθημερινά; Οι ζέβρες ή εμείς;
Η απάντηση είναι, πως οι ζέβρες ΔΕΝ πάσχουν από έλκη του στομάχου!
(περιγράφεται στο βιβλίο “Why Zebras Don’t Get Ulcers” του Robert Sapolsky, και μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ)
Και μην μου πείτε πως αυτές δεν καταλαβαίνουν τον κίνδυνο γιατί είναι ζώα και για αυτό δεν έχουν έλκη. Σας διαβεβαιώνω πως ακόμα και ένα σαλιγκάρι καταλαβαίνει τον κίνδυνο, διότι αυτή η πληροφορία «κινδυνεύω ή όχι» σχετίζεται άμεσα με την επιβίωση όλων των ζωντανών οργανισμών.
Ο λόγος είναι άλλος.
Αυτός ο λόγος είναι που κάνει το στρες «κακό» στο ανθρώπινο είδος, που δημιουργεί θέματα στην υγεία μας και μάλιστα σχετίζεται έντονα με τον πολιτισμό μας!
Ας δούμε παρακάτω……. αν θέλετε!
By Peretz Partensky from San Francisco, USA
Υπάρχει καλό ή κακό στρες;
Το ανθρώπινο σώμα έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζει, κάθε στιγμή, τις μεταβολές του περιβάλλοντος και να προσαρμόζεται σε αυτές. Για να το κάνει αυτό, σε κάθε ερέθισμα, κινητοποιείται ένα σύνολο αντιδράσεων, που τελικά οδηγούν σε μία «απάντηση».
Με λίγα λόγια, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται την «μεταβολή», διεγείρει τον υποθάλαμο και την υπόφυση και από την τελευταία ξεκινάει μία «αντίδραση καταρράκτης» που τελικά παράγει τις χημικές εκείνες ουσίες που δημιουργούν την κατάσταση «στρες», δηλαδή μία υπερέκκριση της αδρεναλίνης. (για να πούμε κάτι κοινώς γνωστό).
Με αυτόν τον τρόπο το σώμα «απαντάει» στις μεταβολές και είναι πλέον έτοιμο να αντιμετωπίσει την «πρόκληση» που του επιβάλλει η «μεταβολή» και είτε να «παλέψει» είτε να «φύγει», όταν βρεθεί αντιμέτωπο με κάποιον κίνδυνο. (να γιατί και οι ζέβρες έχουν στρες!)
Αυτή είναι μία γνωστή αντίδραση που ονομάζεται διεθνώς “fight or flight response”
Και άρα το στρες δεν είναι πάντα κακό!
Λειτουργεί προφυλακτικά για την επιβίωση μας…..
By Peretz Partensky from San Francisco, USA
(μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ)
Το ευστρες
“….Το στρες αυτό, που αναφέρω, είναι θετικό, ακόμα και σε εμάς, τους ανθρώπους (και ονομάζεται ευστρες –ή eustress, όπως είναι ο διεθνής όρος). Σε στρες βρισκόμαστε καθημερινά εκατοντάδες φορές. Άπειρα παραδείγματα, από την προαγωγή στον χώρο εργασία μας, την γέννηση των παιδιών μας, την προετοιμασία ενός δείπνου ή ότι άλλο φανταστείτε. Όλες αυτές οι καθημερινές αφορμές σχετίζονται συχνά με μία ευχάριστη και δημιουργική διάθεση για κάθε νέα πρόκληση, που δίνουν το ενδιαφέρον και την απόλαυση της καθημερινότητας μας….”
Το “κακό” στρες
Το στρες γίνεται αρνητικό (“δυσφορία”- distress, ο διεθνής όρος) όταν ένα άτομο αντιμετωπίζει συνεχείς προκλήσεις χωρίς ανακούφιση ή χαλάρωση μεταξύ των προκλήσεων.
Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει κάποιο διάλλειμα ανάμεσα σε συνεχείς «καταστάσεις στρες» ( ακόμα και θετικές) και το άτομο έχει μεταπέσει σε μία μόνιμη κατάσταση «χρόνιου στρες», όπου το σώμα του βρίσκεται συνεχώς σε μία κατάσταση μόνιμης «υπερέκκρισης αδρεναλίνης» ή αν προτιμάτε σε μία κατάσταση όπου όλα «δείχνουν» επικίνδυνα!
Ως αποτέλεσμα, δημιουργείται ένταση (υπερένταση, για την ακρίβεια, διότι αυτό δημιουργεί η αδρεναλίνη !) που μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα, όπως συνεχείς πονοκεφάλους, στομαχικές διαταραχές, αυξημένη αρτηριακή πίεση, πόνο στο στήθος και προβλήματα στον ύπνο.
Κατά συνέπεια το χρόνιο στρες, ή το αδιάκοπο στρες είναι αυτό που δημιουργεί προβλήματα σε εμάς και όπως καταλαβαίνετε σχετίζεται άμεσα με τον πολιτισμό μας ή αν θέλετε με εμάς τους ίδιους!
Ποια είναι τα συμπτώματα του χρόνιου στρες;
Το στρες μπορεί να επηρεάσει όλες τις πτυχές της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένων των συναισθημάτων, των συμπεριφορών, της ικανότητας σκέψης και της σωματικής υγείας. Αλλά, επειδή οι άνθρωποι χειρίζονται το στρες διαφορετικά, τα συμπτώματα του στρες μπορεί να διαφέρουν. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ασαφή και μπορεί να είναι ίδια με αυτά που προκαλούνται από άλλες ιατρικές παθήσεις.
Τα συμπτώματα του στρες που σχετίζονται με το συναίσθημα:
- Ο εξαιρετικά στρεσαρισμένος ασθενής αισθάνεται ότι αναστατώνεται εύκολα, ότι είναι ευερέθιστος και ότι δεν έχει τον έλεγχο της ζωής του.
- Το συναίσθημα αυτό πολλές φορές συνδυάζεται με ένα συναίσθημα απογοήτευσης, κακής διάθεσης, χαμηλής αυτοεκτίμησης, απόσυρσης ή και απαξίωσης της ίδιας της ζωής.
- Συχνά αισθάνεται ότι δεν μπορεί να χαλαρώσει ο ίδιος και το μυαλό του και συμπεριφορά του δείχνει μοναχική και κουρασμένη, ίσως φαίνεται να λειτουργεί χωρίς στόχους στη ζωή.
Τα φυσικά συμπτώματα του στρες:
- Γενικό αίσθημα εύκολης κόπωσης και «χαμηλής ενέργειας», νευρικότητα, ιδρωμένα χέρια και πόδια
- Συχνοί πονοκέφαλοι
- Διαφόρων τύπων πόνοι και αίσθημα κόπωσης ή «πιάσιμο» στον αυχένα, στην πλάτη, στους ώμους, στα χέρια……
- Εκδηλώσεις από το πεπτικό σύστημα όπως πόνος στο στομάχι, πίσω από το στέρνο ή στην κοιλιά
- Πόνος στο στήθος και ταχυκαρδίες
- Αϋπνίες
- Συχνά κρυολογήματα και λοιμώξεις
- Διαταραχές της σεξουαλικής ζωής
- Ξηροστομία και δυσκολία στην κατάποση
- Σφίξιμο συχνό των δοντιών (ακόμα και κατά την διάρκεια του ύπνου) και πρώιμη φθορά των δοντιών.
Τα συμπτώματα του στρες που σχετίζονται με την αντίληψη και τη συμπεριφορά:
- Συνεχής ανησυχία
- Αποδιοργάνωση
- Αδυναμία εστίασης
- Κακή κρίση ή μόνιμα αρνητικές σκέψεις
- Αλλαγές στην όρεξη (πολυφαγία ή ανορεξία)
- Αργοπορία στα ραντεβού και αποφυγή ευθυνών
- Αυξημένη χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών ή τσιγάρων
- Και συμπεριφορές που υποδηλώνουν νευρικότητα όπως το δάγκωμα των νυχιών
Ποιες είναι οι συνέπειες του χρόνιου στρες;
Ένα μικρό στρες κάθε μέρα δεν είναι κάτι που πρέπει να μας ανησυχεί. Ωστόσο, το συνεχιζόμενο, χρόνιο στρες μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει πολλά σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:
- στην ψυχική μας υγεία, οδηγώντας συχνά σε κατάθλιψη ή διαταραχές της προσωπικότητας
- στην καρδιά και στα αγγεία μας: Το στρες συνδέεται με υψηλή αρτηριακή πίεση, αρρυθμίες, θρομβώσεις και αρτηριοσκλήρωση. Είναι επίσης συνδεδεμένο με στεφανιαία νόσο, έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Στον μεταβολισμό μας οδηγώντας συχνά σε παχυσαρκία και άλλες διατροφικές διαταραχές
- στο δέρμα και στα μαλλιά μας όπως η ακμή, η ψωρίαση και το έκζεμα και η μόνιμη απώλεια μαλλιών
- Στο πεπτικό μας σύστημα. Προβλήματα του πεπτικού συστήματος, όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση , το πεπτικό έλκος, η ελκώδης κολίτιδα ή το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, σχετίζονται άμεσα με το επίπεδο του στρες.
- Και για να μην σας κουράζω με ιατρικές λεπτομέρειες (άλλωστε πάντοτε είμαι στην διάθεση σας) θα σας πω μονάχα ότι το στρες συνδέεται επίσης στενά με την ανάπτυξη νοσημάτων από
- το αναπαραγωγικό μας σύστημα (προβλήματα αναπαραγωγής, διαταραχές της «περιόδου»,
- το Ανοσοποιητικό σύστημα (την άμυνα του οργανισμού που σχετίζεται με το πόσο εύκολα κρυολογούμε ή την ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων,) και από τους πνεύμονες.
Μερικά γεγονότα
- Το σαράντα τοις εκατό όλων των ενηλίκων πάσχει από αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία από το στρες.
- Το εβδομήντα πέντε τοις εκατό έως το 90% όλων των επισκέψεων του γιατρού είναι για ασθένειες που σχετίζονται με το στρες.
- Το στρες μπορεί να παίξει ρόλο σε προβλήματα όπως πονοκεφάλους, υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακά προβλήματα, διαβήτη, δερματικές παθήσεις, άσθμα, αρθρίτιδα, κατάθλιψη και στρες.
- Η Υπηρεσία για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (OSHA) δήλωσε ότι αποτελεί κίνδυνο για τον χώρο εργασίας. Το στρες κοστίζει την αμερικανική βιομηχανία πάνω από 300 δισ. Δολάρια ετησίως.
- Ο επιπολασμός μιας συναισθηματικής διαταραχής κατά τη διάρκεια της ζωής είναι περισσότερο από 50%, που οφείλεται συχνά σε χρόνιες ανεπιθύμητες αντιδράσεις στρες
Και βέβαια ο Πόνος!
Ο χρόνιος, επίμονος, ανυπόφορος, απρόκλητος πόνος, που μας καταβάλει, μας οδηγεί στην υπερκατανάλωση παυσίπονων και μειώνει δραματικά την ποιότητα στην ζωή μας.
Νομίζω ότι ο καλύτερος τρόπος να σας δείξω το πώς το στρες «γεννά» πόνο , είναι μέσα από ένα παράδειγμα.
Ξέρετε ότι σε συνθήκες έντονου στρες πολλοί άνθρωποι «τρίζουν» τα δόντια τους μέσα στον ύπνο τους. Φαντάζομαι ότι το έχετε ακούσει. Αυτό που δεν ξέρετε είναι ότι αυτό το φαινόμενο μπορεί να ευθύνεται για πάρα πολλούς «αναίτιους, όπως τους νομίζουμε συχνά» πονοκεφάλους!
Δεν ξέρετε, επί παραδείγματι, ότι αυτή η υποσυνείδητη διαδικασία προκαλεί ακούσια βλάβη στους μυς της μάσησης, (ονομάζονται trigger points, «σημεία πυροδότησης»). Κάτω από ορισμένες συνθήκες ενεργοποιούνται αυτά τα «σημεία πυροδότησης» και όπως υποδηλώνει και το όνομα τους, πυροδοτούν, δημιουργούν , δηλαδή, ανακλώμενο πόνο, (πόνο που προβάλει σε μία περιοχή του σώματος), στην περιοχή της κεφαλής στην συγκεκριμένη περίπτωση ή απλά πονοκέφαλο.
Υπάρχουν εκατοντάδες τέτοια σημεία πυροδότησης που δημιουργούνται στο σώμα μας εξαιτίας του στρες. Σημεία στους μυς της πλάτης δημιουργώντας συχνά πόνους στον αυχένα ή στην πλάτη, σημεία στους γοφούς που δημιουργούν πόνους στο γοφό ή υποδύονται μια ισχιαλγία. Και φυσικά υπάρχουν πολλά ακόμα παραδείγματα για αυτούς τους παράξενους, χρόνιους πόνους.
Υπάρχει βοήθεια για το στρες!
Το στρες είναι ένα μέρος της ζωής και δεν θα επιβιώναμε χωρίς αυτό. Εκείνο όμως που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι πώς το χειριζόμαστε.
Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε την άθροιση του στρες και τις συνέπειες για την υγεία σας είναι να γνωρίσετε πως εκδηλώνεται το στρες και αυτό που είναι εξαιρετικά σημαντικό είναι να αναγνωρίσετε την πραγματική αιτία για το δικό σας στρες.
Και το λέω αυτό διότι πολλές φορές οι άνθρωποι αποφεύγουμε να παραδεχτούμε μερικές, (ή και πολλές) «αλήθειες» στην ζωή μας και δημιουργούμε εικονικούς «υπεύθυνους» για τα «δεινά» μας. Τα καλούμενα «θύματα» του εγκεφάλου μας παραμένουν υπεύθυνα για το στρες μας, (ίσως και για μια ζωή), αλλά οι πραγματικοί «χαμένοι» στην υπόθεση αυτή , είμαστε εμείς!
Εναλλακτική Ιατρική προσέγγιση
Ο ιατρικός Βελονισμός έχει αποδειχθεί ότι παράγει μια ορμόνη που ονομάζεται σ
εροτονίνη.
Αυτή είναι και η βάση του θεραπευτικού του αποτελέσματος στην αντιμετώπιση του στρες.
Είναι προφανές ότι δεν μας “λύνει” τα προβλήματα, άρα δεν μπορείτε να περιμένετε κάτι τέτοιο .
Μας βοηθάει όμως να δούμε πιο ψύχραιμα την κατάσταση – ακριβώς φια αυτό η σερορονίνη ονομάζεται και η ορμόνη της “χαράς”- να ερμηνεύσουμε τις αιτίες των συμπτωμάτων μας και να ψάξουμε για πιο δημιουργικές και ουσιαστικές λύσεις
